„O droga Perło w tym tu wizerunku,

Nie odmawiaj nam Twego ratunku,

Okryj nas płaszczem Twej szczodrobliwości,

Królowo Polski, Matko Łaskawości.”

Fragment jednej z najstarszych pieśni śpiewanych w wielickim sanktuarium Matki Bożej Łaskawej jest niezwykle wymowny w świetle wydarzeń mających miejsce w roku 1992. Poważne i gwałtowne, trudne do opanowania, wycieki solanki w miejscowej kopalni spowodowały naruszenie murów kościoła i klasztoru. Fachowe działania ratunkowe wspierane były modlitwą nie tylko miejscowych zakonników oraz wieliczan, ale również wielu ludzi w kraju i poza jego granicami, którzy odpowiedzieli na wezwanie wyrażone w apelu kard. Franciszka Macharskiego. W duchu wdzięczności podjęto starania o koronację wizerunku Pani Wielickiej; zorganizowano je z wielkim rozmachem w dniu 4 czerwca 1995 roku. Zanim jednak doszło do tego wydarzenia trzeba wspomnieć początki obecności tego Cudownego Obrazu jak i samej fundacji reformatów w Wieliczce. Zakonnicy z franciszkańskiego ruchu ściślejszej obserwancji zostali zaproszeni do tego miasta w 1623 roku. Niemal natychmiast po przybyciu wznieśli na ofiarowanym im miejscu drewnianą kaplicę, a w krótkim czasie, przy wydatnej pomocy górników, rozpoczęli budowę barokowego kościoła. Wartym podkreślenia jest fakt, że budowla ta była pierwszą murowaną u polskich reformatów, w pełni zgodną z mocno akcentującym ubóstwo ustawodawstwem, i w latach następnych stanowiła wzorzec dla kolejnych przyjmowanych fundacji. W połowie XVII wieku do południowej ściany kościoła dobudowano klasztor; cały kompleks od tego momentu stał się charakterystycznym elementem panoramy południowo-zachodniej części miasta. Na okres ten (około 1640 r.) należy również datować obraz Najświętszej Maryi Panny, który od początku cieszył się ogromną czcią wiernych, zwłaszcza górników podejmujących ciężką i niezwykle niebezpieczną pracę. Imponujący rozwój przerwany został tragicznym pożarem 2 kwietnia 1718 roku, który zniszczył, tak kościół, jak i klasztor. Ocalony został jedynie, w niemal nienaruszonym stanie, obraz Matki Bożej Łaskawej. Podobnie, jak u początków fundacji i po tym kataklizmie miejscowi mieszczanie oraz możni dobrodzieje wspomogli odbudowę zespołu kościelno-klasztornego. Cała działalność wielickich zakonników koncentrowała się na wspieraniu miejscowego duchowieństwa w wypełnianiu codziennej posługi duszpasterskiej; specjalną troską otoczono górników i innych pracowników salinarnych. Wśród nich znaczną część stanowili arianie, a po ich usunięciu z Polski przedstawiciele kalwinizmu. Wieliccy reformaci podejmowali z nimi dysputy teologiczne na płaszczyźnie dogmatyki i znajomości Biblii, zaś własnych wiernych pouczali przez głoszone z gorliwością kazania o charakterze katechetycznym. Zdarzało się, iż pozyskani w ten sposób konwertyci (zwłaszcza pochodzący z Niemiec, Czech czy Austrii) wstępowali później do zakonu i kontynuowali tę działalność z jeszcze większym rozmachem i skutecznością. Swój udział w tym dziele, obok odpowiednio przygotowanych pod względem teologicznym ojców, mieli bracia kwestarze, którzy przemierzali nie tylko najbliższą okolicę, ale również zapuszczali się aż na Podhale czy Spisz. Podczas takich wędrówek nie tylko zbierali dary i ofiary na utrzymanie klasztoru, ale właśnie w bezpośrednim kontakcie spotykali się z innowiercami i swoją prostotą, a jednocześnie głęboką pobożnością sprowadzali ich do ponownej jedności z Kościołem katolickim. Osobą najbardziej charakterystyczną w tej działalności był Brat Alojzy Kosiba (1855–1939). Przebywając przez 60 lat w klasztorze wielickim zasłynął on gorliwą modlitwą podejmowaną, tak we wspólnocie jak i podczas osobistych czuwań, nierzadko przez całą noc, a także ofiarną troską o najbiedniejszych przy klasztornej furcie. Jego proces beatyfikacyjny, zainicjowany w 1963 roku, jest w bardzo zaawansowanym stadium. Najnowsze dzieje klasztoru wielickiego związane są z czasami powojennymi, w których znaczącym wydarzeniem jest ulokowanie Niższego Seminarium Duchownego, przeniesionego ze Lwowa. Podtrzymuje się tym sposobem tradycję, że w klasztorze wielickim od pierwszych lat jego istnienia formowano młodzież zakonną. Przekaz wiedzy bazuje na gorliwej pobożności, czemu z pewnością sprzyja istnienie Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej, Księżnej Wieliczki.

Parafia p.w. św. Franciszka z Asyżu
Klasztor p.w. Stygmatów św. Franciszka z Asyżu
ul. Brata Alojzego Kosiby 31
32-020 Wieliczka
tel. 12-278-18-66 (klasztor)
tel. 12-288-06-17 (O. Gwardian)
fax 12-278-65-87 (klasztor)

e-mail: klasztorwieliczka@onet.pl

więcej informacji na: www.franciszkaniewieliczka.pl