Pozdrowienia w styczniowym jeszcze nastroju…
Koniec pierwszego miesiąca nowego roku miał w Jerozolimie kolejny ekumeniczny akcent.
Kościół ormiański wybrał swojego 97 patriarchę… po szczegóły odsyłam do felietonu… oraz do dołączonych zdjęć.
Na naszym zakonnym podwórku trwa wizytacja generalna… w tych dniach o. Wizytator jest w naszym klasztorze.
Braterskie rozmowy z braćmi są okazją do poznania bolączek i nadziei Kustodii Ziemi Świętej.
Trochę inną formę "wizytacji" przeprowadziłem w poniedziałek z moimi studentami…
Trwa bowiem sesja egzaminacyjna… 27 studentów zdawało (i 27 zdało) egzamin z teol. moralnej…
Zapewniając o pamięci polecam się modlitwom i życzę wszelkiej pomyślności…
brat mniejszy Jerzy
Pokój i Dobro! 28.01.2013
Jerozolima ma nowego patriarchę. W ubiegły czwartek (24.01) 97 patriarchą Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego w Jerozolimie został wybrany 65 letni abp Nourhan Manoogian. Zastąpił on zmarłego 12 października ub. r. patriarchę Torkoma II Manoogiana (mimo zbieżności nazwisk patriarcha elekt nie jest spokrewniony ze swoim poprzednikiem). Kościół ormiański liczy sukcesje swoich zwierzchników w Jerozolimie od patriarchy Abrahama, który działał w Świętym Mieście w połowie VII wieku, za czasów kalifa Omara, zdobywcy Jerozolimy. Grób fundatora wspólnoty ormiańskiej w Ziemi Świętej znajduje się w przedsionku katedry św. Jakuba.
Wyboru nowego ormiańskiego patriarchy Jerozolimy dokonało 33 członków Rady Generalnej Wspólnoty św. Jakuba, w drugim dniu wspólnych modlitw i konsultacji. Elekcja odbyła się w siedzibie ormiańskiego patriarchatu przy katedrze dedykowanej pierwszemu biskupowi Jerozolimy. Nowo wybrany patriarcha Nourhan Manoogian urodził się w 1948 roku w Aleppo, w Syrii. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1971 r. i jako duszpasterz pełnił posługę w Szwajcarii, następnie w Hajfie w Izraelu oraz w Stanach Zjednoczonych, gdzie ukończył studia na nowojorskim uniwersytecie. W 1999 r. został biskupem. W Patriarchacie pełnił funkcję Wielkiego Zakrystiana, czyli głównego ceremoniarza ormiańskich liturgii. Od 2009 roku był również wikariuszem patriarchalnym Jerozolimy.
Patriarcha Nourhan zajął miejsce swojego poprzednika, którego w wieku 93 lat Bóg powołał do siebie dwa i pół miesiąca temu. Śp. Torkom Manoogian urodził się w 1919 r. w obozie dla uchodźców na przedmieściach Bagdadu w Iraku, skąd jako młody chłopiec przybył do Jerozolimy. Poprosił o przyjęcie do ormiańskiego seminarium, w którym był najmłodszym alumnem. W 1939 roku, mając 20 lat, otrzymał święcenia kapłańskie. Swoją kapłańską posługę pełnił najpierw w Jerozolimie a następnie w Stanach Zjednoczonych Ameryki, gdzie rozpoczął studia, przerwane nominacją na biskupa. Po konsekracji w 1962 r. bp. Torkom został prymasem ormiańskiego Kościoła w Ameryce. W 1990 r. został wybrany 96 patriarchą Jerozolimy. Ostatnie lata jego posługi były naznaczone ciężarem choroby i starości. Po kilkutygodniowym pobycie w szpitalu w marcu ub. r. patriarcha Torkom został przewieziony do infirmerii Kustodii Ziemi Świętej, gdzie franciszkanie zapewnili mu odpowiednie warunki i opiekę lekarską do momentu śmierci. Ten ekumeniczny gest podkreślił wielowiekowe więzy, jakie łączą Braci Mniejszych z Ormianami. Przykładem tego może być gościnne przyjęcie Gwardiana Góry Syjon i jego braci po wypędzeniu franciszkanów z Wieczernika przez władze tureckie w 1551 roku. Przez kilka lat, do czasu wykupienia w Starym Mieście nowej siedziby Kustodii Ziemi Świętej, Bracia Mniejsi znaleźli gościnę w dzielnicy ormiańskiej.
Pogrzeb ormiańskiego patriarchy Torkoma II odbył się 22 października ub. r. z udziałem hierarchów wszystkich kościołów chrześcijańskich, dygnitarzy muzułmańskich, przedstawicieli władz izraelskich i palestyńskich oraz delegacji korpusu dyplomatycznego. Zmarły patriarcha zostanie zapamiętany jako odważny promotor dialogu ekumenicznego pomiędzy Kościołami. Dla Ormian, oprócz 22 letniej posługi jako patriarcha, największą jego zasługą była reorganizacja ormiańskiego seminarium w Jerozolimie, którego przez kilka lat był rektorem oraz zorganizowanie biblioteki i muzeum patriarchatu ormiańskiego Jerozolimy. Patriarcha Torkom był ponadto organistą, kompozytorem, dyrygentem chóru oraz pisarzem i poetą. Opublikował ponad 20 książek, wśród których szczególne znaczenie mają oryginalne opracowania na temat ormiańskiej liturgii oraz holokaustu Ormian (1915-1917).
Kościół w Ziemi Świętej można porównać do kolorowej mozaiki, umożliwiającej dostrzeżenie różnorodności Kościoła powszechnego. To tutaj narodził się Kościół i tutaj spotykają się wszystkie wymiary jednego Kościoła Jezusa Chrystusa. W Jerozolimie aktualnie rezyduje trzech patriarchów: grecko-prawosławny, łaciński oraz ormiański. Sułtański dekret, nazwany „status quo”, z 1852 roku potwierdził ważną rolę ormiańskich mnichów w administracji głównych sanktuariów. Ormianie wraz z patriarchatem grecko-prawosławnym i franciszkanami z Kustodii Ziemi Świętej, reprezentującymi Kościół katolicki są odpowiedzialni za Grotę Bożego Narodzenia w Betlejem oraz bazylikę Zmartwychwstania w Jerozolimie. Wraz ze wspólnotą prawosławną są też stróżami Grobu Matki Bożej w Dolinie Cedronu przy Grocie Getsemani. Jurysdykcja patriarchatu ormiańskiego obejmuje wspólnoty w Izraelu, w Autonomii Palestyńskiej oraz w Jordanii. Patriarcha Nourhan jest zwierzchnikiem około 10 tys. wiernych Kościoła ormiańskiego, z których 2000 żyje w Ziemi Świętej. Główne wspólnoty znajdują się w Jerozolimie, Betlejem, Jafie oraz w Hajfie.
Legendarna tradycja Kościoła ormiańskiego głosi, że chrześcijaństwo przybyło do Armenii za pośrednictwem apostołów Bartłomieja i Judy Tadeusza. Pod koniec III wieku przybył do Armenii prawdziwy apostoł tego narodu, św. Grzegorz Oświeciciel. Dzięki jego pracy ewangelizacyjnej w 301 r., po ochrzczeniu króla, wielu książąt, możnowładców i podwładnych, naród ormiański stał się pierwszym chrześcijańskim krajem świata. Źródłem świadomości narodowej dla Ormian była zawsze ich wiara oraz ich język.
Cała chrześcijańska wspólnota Ziemi Świętej uczestniczy w radości braci Ormian i poleca nowego patriarchę wraz z trudną sprawą ekumenizmu działaniu Ducha Świętego.
J. Kraj OFM
