29 marca
MATKA BOŻA BOLESNA, PATRONKA PROWINCJI w latach 1746-1806 i 1810-99…
Świętująca jubileusz 400-lecia PROWINCJA MATKI BOŻEJ ANIELSKIEJ obchodzi swoje patronalne święto 2 sierpnia, w uroczystość tzw. PORCJUNKULI. O ile jednak PROWINCJA ta jest odrodzoną po dwunastu latach „nieistnienia” PROWINCJĄ GALICYJSKĄ MATKI BOŻEJ BOLESNEJ pod zmienioną nazwą (Matki Bożej Anielskiej Zakonu Braci Mniejszych w Galicji, po 1918 w Polsce), nie od rzeczy będzie wspomnieć, że od roku 1746 bracia najpierw KUSTODII, od 1763 PROWINCJI RUSKIEJ, a od 1785 PROWINCJI GALICYJSKIEJ czcili swoją Niebieską Patronkę w piątek po V Niedzieli Wielkiego Postu (w 2023 przypadałoby 31 marca).
Święto Matki Bożej Bolesnej wprowadzono najpierw w roku 1423 w diecezji kolońskiej na terenie Niemiec. Nazywano je "Współcierpienie Maryi dla zadośćuczynienia za gwałty, jakich dokonywali na kościołach katolickich husyci”. Było obchodzone w piątek po trzeciej niedzieli wielkanocnej. W roku 1727 papież Benedykt XIII rozszerzył je na cały Kościół i przeniósł na piątek przed Niedzielą Palmową. Ostatnia zmiana kalendarza liturgicznego zniosła to święto…
Natomiast wrześniowe wspomnienie Matki Bożej Bolesnej, przypominające ważniejsze etapy i sceny dramatu Maryi i Jej cierpień, wprowadzono najpierw w zakonie serwitów. Od roku 1667 zaczęły je przyjmować niektóre diecezje. Papież Pius VII w roku 1814 rozszerzył je na cały Kościół, a dzień święta wyznaczył na trzecią niedzielę września. Papież Pius X ustalił je na 15 września.
Do ruskiej kustodii a później prowincji pod wezwaniem Matki Bolesnej należały klasztory we Lwowie (św. Kazimierza), Rawie Ruskiej, Sądowej Wiszni, Chełmie, Krzemieńcu, Złoczowie, Dederkałach Wielkich, Kryłowie, Bukaczowcach i Żorniszczach. Wymieniana w początkach istnienia kustodii rezydencja we Włodzimierzu Wołyńskim faktycznie była tylko w planach, które nigdy nie zostały zrealizowane. Klasztor złoczowski nosił także wezwanie MB Bolesnej.
W roku 1785 powstała z klasztorów prowincji ruskiej i małopolskiej, położonych na ziemiach zagarniętych przez Austrię w wyniku pierwszego rozbioru Polski, prowincja galicyjska. W pierwszych latach jej istnienia tworzyły ją klasztory we Lwowie (św. Kazimierza), Rawie Ruskiej, Sądowej Wiszni, Złoczowie, Kryłowie i Bukaczowcach (z prow. ruskiej) oraz z Zakliczynie, Wieliczce, Bieczu, Przemyślu, Zamościu, Jarosławiu, Kętach i Rzeszowie (z prow. małopolskiej). Wkrótce, do roku 1790, prowincja utraciła klasztory we Lwowie, Złoczowie i Rzeszowie (skasowane przez władze zaborcze). W latach 1806-10 prowincja galicyjska i małopolska funkcjonowały jako jeden organizm pod patronatem Matki Bożej Anielskiej (tzw. PROWINCJA OBOJGA GALICJI). W tym czasie skasowane zostały kolejne klasztory: w Zamościu, Bukaczowcach i Kryłowie. Po rozłączeniu prowincji w galicyjskiej pozostało siedem klasztorów (Zakliczyn, Biecz, Przemyśl, Jarosław, Kęty, Rawa Ruska i Sądowa Wisznia). W r. 1816 dołączony został klasztor wielicki; w 1865 krakowski. W roku 1895 powstał klasztor św. Rodziny we Lwowie, w 1896 reformaci przejęli opiekę duszpasterską nad wiernymi w Wicyniu, gdzie erygowana została tzw. rezydencja. Tych dziesięć klasztorów (wszystkie z wyjątkiem rezydencji w Wicyniu) znalazło się w odrodzonej w roku 1911 prowincji galicyjskiej pod wezwaniem MB Anielskiej, po zakończeniu 12-letniego zjednoczenia reformatów z obserwantami…
