1 kwietnia

Skazany na katorgę… zmarł na Syberii… o. WINCENTY MARKIEWICZ

Jan Markiewicz, w zakonie o. Wincenty, urodził się 24 czerwca 1824 r. w Skarżycach k. Zawiercia. Do MAŁOPOLSKIEJ PROWINCJI REFORMATÓW wstąpił 19 lipca 1842 r. w Stopnicy. Profesję uroczystą złożył 8 grudnia 1845 r. w Sandomierzu. Tam też w różnych kościołach zakonnych w okresie od 2 sierpnia do 5 września 1847 roku otrzymał święcenia, poczynając od czterech niższych, poprzez subdiakonat i diakonat, kończąc na prezbiteracie (święceniach kapłańskich) – wszystkie z rąk miejscowego biskupa Józefa Goldmana. Pierwsze i ostatnie udzielone zostały u sandomierskich reformatów.

Pełnił urząd kaznodziei (w Sandomierzu, Kazimierzu Dolnym i Chełmie), lektora nauk wyzwolonych (w Pilicy), filozofii i matematyki (w Kazimierzu Dolnym) oraz teologii (w Sandomierzu, gdzie później, od roku 1859-62, był gwardianem). Był także sekretarzem prowincji (1857-60) i definitorem (1860-63).

Co do form zaangażowania w powstanie styczniowe, przyczynę i miejsce śmierci znajdujemy różne, często wykluczające się wzajemnie informacje. Jedne podają, że

Józef Wincenty Markiewicz był gwardianem w Sandomierzu i zmarł w maju 1863 r;

- inne, zgadzają się co do daty i uściślają, że
został powieszony za udzielanie pomocy (także finansowej) rannym powstańcom;

- gdzie indziej czytamy:
Były gwardian oo. Reformatów w Sandomierzu. W czasie demonstracji narodowych występował czynnie swoim gorącym uczuciem patriotycznym. Przebywając w Chełmie w Lubelskiem w pierwszych początkach wykrytej tamże organizacji ujęty przez Moskwę. Długo trzymany był w więzieniu, a nareszcie powieszony w 1863 r;

- według jeszcze innych źródeł:
ks. Wincenty Markiewicz, nie został jednak powieszony, ale za swą patriotyczną postawę skazany na 12 lat katorgi w Nerczyńsku (Kraj Zabajkalski, Rosja) i tam w czasie trwania zsyłki zmarł…

- albo:
Reformat z Chełma. Wymieniony w spisie uwięzionych lub wywiezionych na Sybir z Diecezji Lubelskiej

- czy też:
z klasztoru stopnickiego zesłany na Sybir po wypadkach powstańczych, zmarł tam w 1865 roku

- lub:
uczestnik powstania styczniowego skazany na śmierć, wyrok zamieniono na dożywotnie roboty na Syberii…

Nie wydaje się być prawdopodobną data śmierci w maju 1863, skoro po odbytej w sierpniu tegoż roku kapitule prowincjalnej jego nazwisko figuruje w składzie zakonników mieszkających w Chełmie. Zmarły dwa dni temu (30 marca 2023) o. Roland Prejs OFMCap  w swojej monografii Zakonnicy franciszkańscy Królestwa Polskiego po kasacie 1864 r. tak o nim pisze:

1864 formalnie w klasztorze w Chełmie, faktycznie od 1863 w areszcie, jako oskarżony o agitację powstańczą i współuczestnictwo w wydawanych przez powstańców wyrokach śmierci. Skazany na dwanaście lat katorgi w kopalniach w Nerczyńsku. Zmarł na Syberii 31 marca 1865 r.

O miejscu zesłania o. Markiewicza napisano: Najciężej mieli ci, którzy zostali skazani na katorgę, czyli ciężką pracę w kopalniach miedzi lub złota we wschodniej części regionu. Szczególnie złą sławę zyskały kopalnie nerczyńskie. W ich podziemnych tunelach wielu Polaków straciło życie…