11 marca
NIEPOKOJE W KLASZTORZE NA „DZIKICH POLACH”… o. KALIKST SIENKIEWICZ
To jeden z tych przełożonych Kustodii św. Anny, którego istnienie poszło zupełnie w niepamięć. W wydanym w r. 1971 r. Schematyzmie Prowincji Matki Bożej Anielskiej lista kustoszy kończy się na o. Ignacym Warszawskim, wybranym na ten urząd w roku 1796 (faktycznie w 1797)… Tymczasem Kustodia przetrwała do r. 1832 i o. Warszawski, który zakończył swoje urzędowanie w r. 1803, miał jeszcze kilku następców… Jednym z nich był o. Kalikst Sienkiewicz.
Urodził się ok. r. 1769. Wstąpił do Kustodii w czasach jej normalnego funkcjonowania w granicach Rzeczypospolitej i 14 sierpnia 1787 r. rozpoczął nowicjat w Krzemieńcu. Rok później złożył śluby uroczyste i pozostając w Krzemieńcu, odbył studia najpierw uzupełniające średnie wykształcenie (tzw. artium), później cztery lata filozofii i wreszcie, już jako kapłan, cztery lata teologii (przede wszystkim moralnej). Święcenia prezbiteratu otrzymał 9 marca 1794 r. w Dubnie, z rąk sufragana łuckiego, bpa Jana Chryzostoma Kaczkowskiego. Po ukończeniu studiów jeszcze przez dwa lata pozostał w Krzemieńcu jako zakrystian.
Od roku 1800 mieszkał w Dederkałach, najpierw jako instruktor nowicjuszy, a od 1803 jako kaznodzieja i bibliotekarz. W roku 1806 przez kilka miesięcy wykonywał obowiązki sekretarza Kustodii. Gwardianem dederkalskim był w latach 1806-10 i 1813-19; tam też przez długie lata administrował parafią jako proboszcz, który to urząd spełniał nawet wtedy, gdy rządził Kustodią (Prowincją) jako jej najwyższy przełożony (1810-13). Już jego poprzednik na tym stanowisku, o. Michał Gidlewski, żalił się w listach pisanych do prowincjała małopolskiego, że nakazano z Góry obierać i nazywać wyższych Naczelników Zakonnych dla różnicy od Przełożonych miejscowych, Prowincjałami (…) jednak nie ma nad czym Prowincjałować, bo tylko już dwa zostały się Konwenta Dederkalski i Żorniski… Jestem nazywanym niestosownie Prowincjałem, bo ani Kustodii, a tym bardziej ani Prowincji przy takiej małości osób nie masz…
W chwili zakończenia kadencji prowincjalskiej o. Kaliksta (rok 1813) w dwóch klasztorach żyło niewielu ponad dwudziestu braci. Jego następcą został wybrany wspomniany już o. Gidlewski, Sienkiewicz natomiast wszedł w skład zarządu jako definitor (1813-16).
W roku 1819 ponownie stanął na czele Kustodii (Prowincji) jako jej wikariusz, wybrany po śmierci o. Wincentego Jastrzębskiego. Wkrótce jednak jego urzędowanie zostało przerwane wskutek konfliktu zaistniałego w Żorniszczach. Przybył do tamtejszego klasztoru, gdzie dochodziło do nieporozumień, „zgorszenia i nieporządków”… Na próbę, by „łagodnemi słowami przywołać do porządku” winowajcę, ten „przyszedł do takiej zuchwałości, że się porwał do X. Antoniego Szymańskiego, swojego gwardyana, a potym y do Prowincyała samego”. Zgodnie z prawami zakonnymi został „nakazany Dyscyplinami” (chłostą), którą to karę wykonano. Oburzony takim potraktowaniem udał się na skargę do proboszcza parafii Machnówka i dziekana lipowieckiego, który zgodnie z narzuconym Kościołowi przez zaborcę prawem, zarządził sąd nad gwardianem i prowincjałem. Współsędzią był proboszcz parafii Ilińce. Sporządzono dekret, pozbawiający o. Kaliksta urzędu prowincjalskiego i zabraniający mu przez lat sześć piastować jakiekolwiek urzędy, a także zobowiązano go do odprawienia siedmiodniowych rekolekcji. Sienkiewicz, „przeciw tak niesprawiedliwemu i uciążliwemu Dekretowi” postanowił złożyć apelację u samego metropolity w Petersburgu, udając się tam osobiście. Nie dała ona, jak się zdaje, żadnego rezultatu. Zapewne te wydarzenia przyczyniły się do jego przedwczesnej śmierci 11 marca 1821 r. W ostatnich miesiącach życia powierzony mu był jednak urząd magistra dederkalskiego nowicjatu, był to bowiem, jak zapisano w nekrologu, zakonnik przykładny, pobożny, chorobę cierpliwie znosił. W miarę sumiennie prowadził też kronikę klasztorną (dziś w Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym Ukrainy w Kijowie), dzięki czemu można uzupełnić niektóre fakty z dziejów Kustodii, m.in. daty śmierci zakonników zmarłych w Dederkałach…
