Klasztory pw. św. Franciszka z Asyżu

4 października

REFORMACKIE KLASZTORY pod wezwaniem św. FRANCISZKA Z ASYŻU

Jako pierwszy powstał w WIELICZCE. Fundowany był dla ówczesnej KUSTODII (od 1639 r. – PROWINCJI) MAŁOPOLSKIEJ w roku 1623. Znaczne sumy na budowę przeznaczył król Zygmunt III Waza z dochodów miejscowej kopalni soli. W roku 1626 sufragan krakowski bp Mikołaj Lipnicki dopełnił konsekracji świątyni. W latach 1650 - 55 z funduszów żupnika wielickiego Sebastiana Koszuckiego stanął murowany klasztor. Kościół ten był pierwszą murowana świątynią reformacką w Polsce i stał się wzorcowym, szczególnie we własnej prowincji. Dnia 2 kwietnia 1718 r. spłonęły budynki klasztorne wraz z kościołem. Odbudowane zostały w ciągu trzech lat. Konsekracji odnowionej świątyni dokonał 28 sierpnia 1721 r. biskup kijowski Jan Tarło. W swej długiej historii klasztor wielicki spełniał przede wszystkim funkcję domu nowicjackiego. Dziś jest sanktuarium maryjnym w którym odbiera cześć Matka Boża Łaskawa w swym łaskami słynącym obrazie.

Drugim w kolejności był klasztor w BRZEZINACH k. Łodzi, fundowany w roku 1627 dla KUSTODII WIELKOPOLSKIEJ. Reformatów sprowadził tam ówczesny współwłaściciel miasta, Kacper Lasocki. Drewnianą świątynię fundacji Marcina Wilkowskiego konsekrował Maciej Łubieński, biskup włocławski 28 sierpnia 1639 r. Dokładnie 61 lat później sufragan włocławski, bp Andrzej Albinowski dopełnił konsekracji murowanego kościoła, zbudowanego sumptem Adama - Franciszka Lasockiego, dziedzica Brochowa i Brzezin. Klasztor był miejscem studiów kleryków reformackich przygotowujących się do przyjęcia święceń kapłańskich. Po powstaniu styczniowym został skasowany. Dziś, podobnie jak klasztor wielicki, należy do PROWINCJI MATKI BOŻEJ ANIELSKIEJ.

Do WOŹNIK, będących ośrodkiem kultu św. Franciszka z Asyżu już w XV wieku, sprowadził REFORMATÓW PROWINCJI WIELKOPOLSKIEJ w roku 1660 miejscowy dziedzic Maciej Kazimierz Rogaliński. Drewniany kościół konsekrował biskup poznański Wojciech Tolibowski 3 czerwca 1663 r. Po pożarze, który miał miejsce w roku 1706, Franciszek Mielżyński, kasztelan śremski wybudował nowy kościół i klasztor. Gdy świątynia otrzymała już jednolite wyposażenie wnętrza, bp Władysław Wierusz Walknowski, sufragan poznański, dokonał jej konsekracji w dniu 17 lipca 1774 r. Klasztor pozostał miejscem kultu św. Franciszka; o licznych łaskach otrzymanych za jego wstawiennictwem szeroko informuje o. Aleksy Koralewicz w Additament do Kronik Braci Mnieyszych S. Franciszka. Skasowany został przez władze pruskie w roku 1836. Dziś jego gospodarzami są Bracia Mniejsi z PROWINCJI ŚW. FRANCISZKA Z ASYŻU.

Do tej samej prowincji zakonnej należy dziś także klasztor w BRODNICY, ongiś św. Franciszka, dziś Niepokalanego Poczęcia NMP. Fundowany był w roku 1752 dla REFORMATÓW PROWINCJI PRUSKIEJ przez Józefa Pląskowskiego, starostę brodnickiego i Dominika Rembielińskiego, dziedzica Karbowa; poświęcony 10 lat później, 1 sierpnia 1762 r. Moskale, po rozgromieniu chroniących się w nim konfederatów barskich, spalili 14 kwietnia 1769 r. wszystkie zabudowania. Nowe, murowane, ukończono w roku 1772. Zaborcy pruscy skasowali klasztor w roku 1831. Świątynia pozostała miejscem kultu i w różnym czasie pełniła funkcję kaplicy pogrzebowej, więziennej i kościoła garnizonowego. W dniu 13 czerwca 1996 r. podniesiona została do rangi sanktuarium św. Antoniego Padewskiego, patrona miasta.

W roku 1756 władze KUSTODII RUSKIEJ (od roku 1763 - PROWINCJI) przyjęły oferowaną przez Władysława Łuszczewskiego, starostę żydaczowskiego, fundację w BUKACZOWCACH (dziś na Ukrainie). Drewnianą kaplicę, wraz z rezydencją (domem dla zakonników) poświęcono 26 sierpnia 1758 r. Dziewięć lat później podjęto starania o wystawienie murowanego kościoła i klasztoru. Prace zostały wstrzymane ok. roku 1776 (kilka lat po anektowaniu Galicji przez Austrię) i rozpoczęte na nowo w innym miejscu - poza miastem. Do momentu kasacji (w roku 1807) klasztor był ukończony, natomiast kościół wymurowany tylko do wysokości okien… Dziś po tych zabudowaniach nie ma śladu…

© CRT 2012