29 czerwca
REFORMACKI KLASZTOR ŚWIĘTYCH APOSTOŁÓW PIOTRA I PAWŁA (Toruń-Podgórz)
Reformaci z PROWINCJI WIELKOPOLSKIEJ pod wezwaniem św. Antoniego osiedlili się 3 października 1644 roku w prowizorycznych zabudowaniach we wsi Piaski, u granic miasteczka Podgórz koło Torunia (po przeciwnej stronie Wisły), na co uzyskali zgodę królewską, o którą wystarał się Stanisław Sokołowski z Wielkiej Wrzący, kasztelan bydgoski i starosta dybowski, fundator zbudowanego później klasztoru świętych apostołów Piotra i Pawła. Wprowadzenia dokonał ks. Albert Chomentowski, kanonik kruszwicki, dziekan i oficjał bydgoski, delegowany przez bpa kujawsko-pomorskiego Mikołaja Wojciecha Gniewosza.
Próby osiedlenia się reformatów w samym Toruniu podejmowane były już wcześniej. W roku 1641 bp chełmiński Kacper Działyński przeznaczył im miejsce przy kościele pod wezwaniem św. Wawrzyńca, położonym na Przedmieściu Chełmińskim. Wkrótce jednak Rada Miejska zmusiła ich do opuszczenia tej siedziby. W tej sytuacji zamieszkali w toruńskiej kamienicy należącej do biskupa i przez ponad trzy lata poświęcali się wyznaczanej im pracy duszpasterskiej…
Od września do 5 listopada 1658 r. podczas oblężenia załogi szwedzkiej w Toruniu przez siły polskie, w niewykończonym jeszcze podtoruńskim klasztorze przebywała królowa Ludwika Maria ze swoim dworem, której krótko towarzyszył król Jan Kazimierz.
Pomimo trudności spowodowanych między innymi wojną ze Szwedami, którzy zajęli Toruń i Podgórz oraz śmiercią fundatora, 22 czerwca 1659 roku kościół klasztorny został konsekrowany przez sufragana lwowskiego, bpa Stefana Kazimierza Charbickiego, prepozyta włocławskiego.
W roku 1750 konwent pogórski został włączony do nowopowstałej PROWINCJI PRUSKIEJ pod wezw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Przynależność tego klasztoru, jak i włocławskiego, była przedmiotem sporu z PROWINCJĄ WIELKOPOLSKĄ, zakończonego definitywnie dopiero w roku 1764.
Klasztor w Toruniu – Podgórzu był przez wiele lat miejscem studiów teologicznych jednej i drugiej PROWINCJI, a w latach 1778-1800 i 1804-05 domem nowicjackim. Od roku 1807 prowadzona była szkoła elementarna dla świeckich. Kres jej istnienia położyła kasata klasztoru przez władze pruskie w roku 1832. Ostatni reformaci, o. Mikołaj Kogowski i br. Zefiryn Zdrojewski opuścili Toruń w roku 1834.
Kościół stał się parafialnym w miejsce spalonej w 1813 roku świątyni św. Anny na Podgórzu. Franciszkanie z PROWINCJI WNIEBOWZIĘCIA NMP (panewnickiej) objęli klasztor w roku 1987. Cztery lata później wszedł on s skład nowoutworzonej PROWINCJI św. FRANCISZKA z ASYŻU.
