23 lipca

OSTATNI KOMISARZ… o. CHRYZOSTOM CHRZELIŃSKI

Jakub Chrzeliński, w zakonie Jan Chryzostom (w dokumentach najczęściej Chryzostom) rozpoczął życie zakonne 27 stycznia 1790 r. w Szczawinie Kościelnym. Po zakończeniu rocznego nowicjatu złożył uroczystą profesję. Święcenia kapłańskie przyjął 2 października 1796 roku. Niewątpliwie musiał wykazywać się dużym talentem kaznodziejskim, skoro powierzano mu często misję głoszenia Słowa Bożego nie tylko we własnych kościołach zakonu, ale także w innych. Był kaznodzieją parafialnym w Łabiszynie (1800-03) i Lutomiersku (1807-08) oraz kolegiackim w Kaliszu (1808-12), jak również niedzielnym dla Polaków w przyklasztornych kościołach w Warszawie i Rawiczu. Kazanie na podziękowanie Bogu, miane przy poświęceniu Orła Białego w Kościele OO. Reformatów przez o. Chryzostoma Chrzelińskiego, Reformata kaznodzieję miejscowego, dnia 14. VI. roku 1807. Warszawa, (1807) ukazało się drukiem., Ponadto przez szereg lat pełnił urząd gwardiana w Kaliszu (1812-15), Rawiczu (1815-16), Miejskiej Górce (1820-21 i 1823-25) i Woźnikach (praktycznie do końca życia, choć kilka lat wcześniej, w roku 1836, klasztor został formalnie przez władze pruskie skasowany).

Powierzony mu był także urząd KOMISARZA PROWINCJALNEGO dla klasztorów wielkopolskich znajdujących się na ziemiach zaboru pruskiego (w tzw. Wielkim Księstwie Poznańskim). Urząd ten ustanowiony został ma posiedzeniu zarządu PROWINCJI WIELKOPOLSKIEJ w Wieluniu, w sierpniu 1816 roku, „na wypadek przerwania łączności z ośmioma klasztorami, które znalazły się pod panowaniem pruskim” (pozostałe klasztory, wraz z urzędującym prowincjałem, podlegały władzy rosyjskiej w tzw. Królestwie Polskim czyli Kongresowym). Pierwszy komisarz, o. Pacyfik Czałbowski, rozpoczął urzędowanie w roku 1818, gdy władze świeckie zażądały zerwania łączności z zagranicą. Jego następcą był w latach 1821-24 o. Michał Nożyński, a kiedy ten zmarł, wybrano o. Chrzelińskiego. Był on świadkiem kasaty i zamykania kolejnych klasztorów – w kolejności: poznańskiego, łabiszyńskiego, góreckiego, osieckiego, pakoskiego i szamotulskiego (klasztor w Rawiczu opuszczony został przez zakonników wcześniej). Zmarł 23 lipca 1841 r. w Woźnikach.

Z jego śmiercią wygasło na kilkanaście lat życie w klasztorach reformackich w Wielkim Księstwie Poznańskim. Garstka zakonników żyła w rozproszeniu. Ostatni, o. Jan Nepomucen Zdybaliński, zmarł w roku 1849 w Strzelnie.