Reformackie klasztory pw. św. Anny

26 lipca

REFORMACKIE KLASZTORY pod wezwaniem ŚW. ANNY

BIECZ

Historia bieckiego klasztoru sięga roku 1623. Wtedy to wydelegowano tam o. Hipolita Łowicjana dla uzyskanie poparcia mieszkańców miasta i bieckiego oficjała ks. Piotra Zielonackiego. W lipcu 1624 r. biskup krakowski Marcin Szyszkowski przekazał REFORMATOM KUSTODII MAŁOPOLSKIEJ biecki kościół pod wezwaniem św. Jakuba na tzw. dolnym przedmieściu, zezwolił także na budowę klasztoru. Już 28 lipca tegoż roku urzędowo został ogłoszony akt oficjalnego wprowadzenia reformatów do Biecza. Drewniany klasztor zbudowany został staraniem ks. Zielonackiego. W roku 1629 uzyskano zgodę na zmianę lokalizacji, jako że ofiarowany pierwotnie teren był podmokły i narażony na częste wylewy pobliskiej rzeki Ropy. Prace budowlane podjęto w latach 40. XVII wieku w starościńskim grodzie (poza murami miejskimi Biecza). Uroczystość poświęcenia kamienia węgielnego pod budowę kościoła i klasztoru św. Anny odbyła się 12 maja 1645 r. Dzięki staroście bieckiemu Janowi Wielopolskiemu, wojewodzie krakowskiemu, prace budowlane, prowadzone niemal od nowa, były realizowane w szybkim tempie. Już pięć lat później bracia zamieszkali w nowej siedzibie. W dniu 16 września 1663 r. odbyła się konsekracja świątyni i jej pięciu ołtarzy, którego to aktu dokonał bp Mikołaj Oborski, sufragan krakowski. Od roku 1785 biecki klasztor wchodził w skład PROWINCJI GALICYJSKIEJ; od 1911 – PROWINCJI MATKI BOŻEJ ANIELSKIEJ. W roku 1999 przy klasztorze erygowana została parafia.

WEJHEROWO

REFORMACI PROWINCJI WIELKOPOLSKIEJ przyjęli fundację w Wejherowie w roku 1647 z rąk założyciela miasta, wojewody malborskiego Jakuba Wejhera. Początkowo zamieszkiwali oni w prywatnych domach, a nabożeństwa odprawiali w kościele parafialnym pw. Trójcy Świętej, wzniesionym w 1643 roku przez Wejhera jako akt wdzięczności za cudowne ocalenie w bitwie pod Białą Smoleńską (w roku 1634). W latach 1648–1650 zbudował on zakonnikom kościół i klasztor,  pierwotnie parterowy, do którego wprowadzili się oni w 1649 r. Dwa lata później odbyło się poświęcenie klasztornego kościoła pod wezwaniem św. Anny. Wkrótce powstała też kalwaria (tzw. KASZUBSKA JEROZOLIMA). W roku 1750 konwent wszedł w skład nowoutworzonej PROWINCJI PRUSKIEJ. Rząd pruski skasował klasztor w 1834 r., ale zakonnicy nadal w nim przebywali, aż do powstania nowej prowincji Niepokalanego Poczęcia NMPw Prusach Wschodnich Wielkim Księstwie Poznańskim w 1855 r. Po raz drugi skasowany w 1875 r. przeszedł w ręce duchowieństwa diecezjalnego. W 1946 r. franciszkanie (z Panewnik) ponownie objęli kościół i klasztor. W 1991 wszedł w skład nowo powstałej PROWINCJI ŚW. FRANCISZKA. W kościele klasztornym znajduje się łaskami słynący obraz Matki Bożej, koronowany przez Jana Pawła II w roku 1999.

GÓRA św. ANNY (do roku 1945 poza granicami Polski)

Biskup wrocławski Karol Ferdynanda Waza, przychylając się do woli hrabiego Melchiora Ferdynanda Gaszyny, w dniu 4 marca 1652 roku udzielił REFORMATOM PROWINCJI MAŁOPOLSKIEJ zezwolenia na osiedlenie się na Górze św. Jerzego zwanej Chełmem, na terenie parafii Leśnica koło Strzelec Opolskich. Okolicznością, która ostatecznie zaważyła na decyzji władz zakonnych o wysłaniu braci na górę Chełm, była wojna szwedzko-polska i najazd na ziemie polskie wojsk siedmiogrodzkich Jerzego Rakoczego. Z dziesięciu klasztorów zniszczenia uniknęły tylko dwa: Wieliczka i Gliwice. W Gliwicach znalazło wówczas schronienie około sześćdziesięciu małopolskich reformatów. Pod koniec października 1655 roku przybyła stamtąd na Górę Chełmską pierwsza 22-osobowa grupa braci, w tym 12 kleryków. W dniu 6 sierpnia 1656 r. wikariusz generalny diecezji wrocławskiej Sebastian Rostock przekazał symbolicznie klucze od kościółka św. Anny pierwszemu przełożonemu o. Franciszkowi Rychłowskiemu. Reformaci przejęli pieczę nad tamtejszą KALWARIĄ dopiero w roku 1756. Rząd pruski skasował klasztor w 1810 r. Franciszkanie z Westfalii przybyli doń w roku 1859; zmuszeni do opuszczenia w 1875, powrócili po dziewięciu latach… Dziś opiekę nad tym miejscem sprawuje PROWINCJA ŚW. JADWIGI.

RAKÓW (kilkuletnia obecność)

W roku 1641 REFORMACI MAŁOPOLSCY zostali sprowadzeni do Rakowa przez biskupa krakowskiego Jakuba Zadzika w celu nawracania zwolenników braci polskich. Szczególnie tej pracy oddał się o. Bonawentura Dzierżanowski, który obchodził wsie i miasteczka, gorącymi kazaniami ludzi napominał, aby się strzegli ariańskiej sekty. Działali tam kilka lat. Już w roku 1648 w wykazie klasztorów brak rezydencji rakowskiej. Miejscowy niewielki murowany kościółek pod wezwaniem św. Anny nazwany jest „dawnym kościołem klasztornym reformatów”, przy czym trudno jednoznacznie stwierdzić czy zostali oni osiedleni przy tej świątyni, czy też dla nich została ona zbudowana…

© CRT 2012