30 sierpnia
REFORMACKI EPIZOD W ŻYCIU ks. KONSTANTEGO PIEŚLAKA (o. ANTONIEGO)…
Ks. Konstanty Pieślak (Konstantinas Piesliakas), syn Michała i Anny z książąt Giedroyców Hulewiczowej urodził się 18 lutego 1829 roku w miejscowości Stebule k. Kiejdan, diecezji żmudzkiej na Litwie. Święcenia kapłańskie otrzymał w roku 1852. Był m.in. wikarym w miasteczku Poniemuń nad Niemenkiem w powiecie nowoaleksandrowskim, guberni kowieńskiej, gdzie za odczytanie w roku 1863 manifestu powstańczego został aresztowany i skazany na 12 lat katorgi. Wymieniany jest także jako filialista (administrator filialnego kościoła) w Renavos i kapelan z Dębowa, majątku pp. Horewaldów, powiatu poniewieskiego, guberni kowieńskiej. Po zwolnieniu z katorgi, którą odbywał w kopalniach nerczyńskich (Akatui?) w Kraju Zabajkalskim, przesiedlony został do Tunki, miejsca przebywania wielu polskich kapłanów i zakonników. Z tamtego okresu pozostały o nim takie wspomnienia:
„Urządzono klub czyli gospodę. Poczciwy a zacny i niewypowiedzianie miłego usposobienia ks. Pieślak podjął się w nim zarządu”….
„Aby oderwać się od rzeczywistości zesłania, księża zorganizowali „klub” w domu ks. Konstantego Pieślaka. Spotykali się tam na grze w karty, szachy, warcaby, odbywały się tam dyskusje, wykłady z różnych dziedzin, a także wieczory poetyckie i muzyczne. Z dziedziny religijnej, a głównie historyji kościelnej, nas dotyczącej, odbywały się konferencje. Prelegenci wykładali stan Kościoła w Polsce w epoce niewoli, od rozćwiartowania nieszczęsnego narodu aż do naszych czasów. Księża podjęli próbę wydawania lokalnych czasopism dotyczących zesłania i informacji o okolicach Tunki. Były to: „Wygnaniec”, „Szubrawiec” oraz „Strażnica Wygnania Polskiego”. Jednak po ukazaniu się kilku numerów, zaniechano dalszego ich wydawania”…
Po wyjeździe z Tunki mieszkał w kilku miastach w europejskiej części Rosji, w guberni nowogradzkiej (w samym Wielkim Nowogradzie, Kurytowie, Kołygrowie, Biełozirsku nad jez. Białym).
Po zwolnieniu z zesłania przybył do Rygi, a nie otrzymawszy zapewne pozwolenia na powrót w rodzinne strony, skierował swoje kroki do Galicji i tam, w Przemyślu, poprosił o przyjęcie w charakterze tercjarza do REFORMACKIEJ PROWINCJI Matki Bożej Bolesnej. Nowicjat rozpoczął 25 listopada 1886, otrzymując habit tercjarski i imię zakonne Antoni. Śluby tercjarskie złożył 4 października 1887 roku i został skierowany jako kaznodzieja do klasztoru w Sądowej Wiszni. Od roku 1890 był tam również dyrektorem III Zakonu franciszkańskiego i promotorem Sodalicji Najświętszego Serca Jezusowego. W latach 1894-95 należał do wspólnoty konwentu przemyskiego z powierzonym mu urzędem kaznodziei spowiednika; stamtąd przeniesiony został do Wieliczki….
O. Franciszek Zajączek, gwardian, pozostawił w kronice klasztoru w Sądowej Wiszni takie o nim wspomnienie:
Pochodził ze starej rodziny szlacheckiej litewskiej herbu Lis Pieślaków. Nauczył się wiele w strasznej życia swego szkole; bo najpierw kapłan świecki, potem Sybirak skazany do ciężkich robót w Nerczyńsku za powstanie r. 1863; potem wygnaniec do Tunki, następnie mieszkaniec Rygi w Kurlandii, a w końcu naszego Zgromadzenia członek (tercjarz). Umarł jako kapelan Sióstr Miłosierdzia w Czortkowie. Wszystkie krwawe uciski jakie przeszedł, ta droga strasznym etapem jaką przebył, ta tęsknota serce szarpiąca, zamiast osłabić wiarę jego i pobożność, zamiast zniechęcić go lub w rozgoryczenie wtrącić – wzmocniły go jeszcze… Ten to kapłan – patriota wlewał w moje serce balsam pociechy. Często mawiał: „Nie bój się, Pan Bóg ci dopomoże; módlmy się a pracujmy; będziesz we mnie miał przyjaciela, pomocnika”… On też z narażeniem zdrowia chodził, stukał, gdzie mógł, w czasie zimy i niepogody, zbierając ofiary na remont kościoła w S. Wiszni, ukończony jesienią r. 1890… Pan Bóg obdarzył O. Antoniego nadzwyczaj ruchliwym usposobieniem, które mu nigdy spocząć nie pozwoliło. Widząc, że restauracja zewnętrzna na ukończeniu, umyślił postarać się o statuę Serca Jezusowego i Najśw. Panny. Pan Bóg mu pobłogosławił, bo zebrał taką kwotę, to od swej zacnej rodziny, to od przyjaciół i znajomych, że wystarczyło na wszystko… Dnia 15 grudnia 1890 poświęcono uroczyście Statuę Najsłodszego Serca Jezusowego i zaprowadzono kanonicznie Arcybractwo Serca Jezusowego, którego promotorem został o. Antoni Pieślak…
W ostatnich latach życia, od lipca 1896 r. pracował w archidiecezji lwowskiej. W roku następnym,
25 stycznia, został mianowany kapelanem w Zakładzie opieki dla nieuleczalnie chorych we Lwowie, prowadzonym przez zgromadzenia Sióstr św. Józefa. Rok później przeniesiono go do domu Sióstr Miłosierdzia (szarytek) w Czortkowie. Tam zmarł 30 sierpnia 1898 r.
