5 listopada
Rok 1658. KRÓLOWA NA KWATERZE W PODGÓRSKIM KLASZTORZE…
Fundacja klasztoru REFORMATÓW PROWINCJI WIELKOPOLSKIEJ w Toruniu – Podgórzu sięga swoimi początkami roku 1641, a nawet czasów jeszcze wcześniejszych. Już bowiem w roku 1631 o. Prosper Galbiato, komisarz KUSTODII WIELKOPOLSKIEJ, udzielił zgody na założenie pięciu nowych klasztorów, między innymi w Toruniu... Według pierwotnych zamiarów, siedziba zakonników miała być w samym grodzie Kopernika, w diecezji chełmińskiej, jednak wobec silnej opozycji wobec tego planu, zgodzono się na miejsce w pozostający poza granicami miasta, po przeciwnej stronie Wisły (czyli na zachodnim brzegu) w mieście Podgórzu (w diecezji włocławskiej). Do prowizorycznych zabudowań klasztornych reformaci zostali uroczyście wprowadzeni 3 października 1644 r.
Z różnych przyczyn prace przy wznoszeniu klasztoru posuwały się bardzo powoli. Śmierć fundatora, epidemia dżumy w 1652 roku, po trzech latach potop szwedzki – przerywały prace; dwukrotnie też ogień częściowo niszczył zbudowane z drewna cele klasztorne… Toruń pozostawał w rękach szwedzkich do roku 1658. W dniu 2 lipca tegoż roku rozpoczęło się oblężenie miasta przez wojska cesarskie (austriackie) i polskie.
W historii kościoła i klasztoru podgórskiego, pióra Jerzego Domosławskiego, czytamy, że podczas oblężenia w niedokończonym klasztorze od początku września aż do 5 listopada zamieszkała dla bezpieczeństwa królowa Ludwika Maria ze swoim dworem, mogąc stąd obserwować stanowiska zarówno polskie, jak i szwedzkie. Krótko towarzyszył jej również król Jan Kazimierz, po czym królewska para przebywała w obozie wojskowym na terenie obecnego Bydgoskiego przedmieścia aż momentu uroczystego wjazdu do wyzwolonego miasta w dniu 1 stycznia 1659 r. Z racji pobytu w podgórskim klasztorze, monarcha ślubował ufundowanie ołtarza świętych Piotra i Pawła, natomiast jego małżonka i dwór – ołtarzy bocznych, jednak do realizacji nie doszło…
W innych opracowaniach poświeconych tym wydarzeniom możemy przeczytać , że w klasztorze mieszkał król Jan Kazimierz wraz z dworem, który w 1658 roku stąd kierował walkami o odzyskanie Torunia zajętego przez Szwedów; albo też: 9 października (….) 1658 r. królowa polska Maria Ludwika Gonzaga, żona króla Jana Kazimierza, przypatrywała się ze wzniesienia w Podgórzu oblężeniu Torunia przez wojska polskie, zmierzające do odzyskania Torunia z rąk Szwedów, którzy od 5 grudnia 1655 r. okupowali miasto w trakcie "potopu"; czy wreszcie: we wrześniu pod Toruń napłynęły oddziały Jerzego Lubomirskiego, a 23 września przybyła także wraz z dworem królowa Ludwika Maria. Następnego dnia królowa udała się do stanowisk pułków cesarskich, gdzie szwedzki pocisk artyleryjski otarł się o wierzch karety. Wypadek ten nie zniechęcił polskiej monarchini do powtórzenia podobnych eskapad….
Jeszcze w tym samym 1659 roku, 22 czerwca, biskup Stefan Charbicki, sufragan lwowski i prepozyt kapituły katedralnej we Włocławku konsekrował podgórską świątynię…
