2 stycznia
OD UCIEKINIERA Z ZAKONU DO MAGISTRA NOWICJATU I DEFINITORA… METAMORFOZA o. AUGUSTYNA DEMBOWSKIEGO
Częstym problemem w opracowywaniu biografii zakonników jest ustalenie prawidłowej formy nazwiska; bywa, że nie jest to w ogóle możliwe…. Jakub, w zakonie o. Augustyn… Dębowski czy Dembowski? Sam podpisywał się i tak, i tak… W akcie profesji - Dębowski , jako komisarz i definitor – Dembowski… Obydwa warianty spotykamy także w dokumentach archiwalnych; w drukowanych schematyzmach – Dembowski… Tę formę w niniejszym opracowaniu przyjmujemy…
Urodził się w roku 1790 w Wieliczce (Galicja); tamże 5 lipca został ochrzczony. Jako kilkunastoletni młodzieniec służył pomocą zakrystianowi klasztoru wielickiego. Wykorzystując fakt, że w lipcu 1806 r. władze austriackie zmusiły reformackie prowincje GALICYJSKĄ i MAŁOPOLSKĄ do połączenia się (tzw. PROWINCJA OBOJGA GALICJI), skierowano go do Stopnicy i tam 28 sierpnia rozpoczął nowicjat. Rok później, 28 sierpnia 1807 złożył śluby proste. Profesja uroczysta została wyznaczona, zgodnie z obowiązującym wówczas prawem, na dzień ukończenia przezeń dwudziestego czwartego roku życia, co została zaznaczone na sporządzonym wówczas akcie. Wkrótce jednak prawo zostało zmienione i ostatecznie śluby uroczyste złożył w dniu swoich dwudziestych pierwszych urodzin, 5 lipca 1811 roku w Chełmie, gdzie kończył drugi rok studiów filozoficznych (wcześniej studiował retorykę w Kazimierzu Dolnym). Stamtąd, jeszcze w tym samym roku, skierowany został na studia teologii do Krakowa…
Tam wkrótce osłabł w gorliwości… Nieposłuszny, opieszały do modlitwy tak wspólnej jak i prywatnej, niezadowolony, szemrzący, ojcowskie upomnienia ze zniecierpliwieniem, a nawet wyniośle i z arogancją, przyjmował, wykazywał wyraźny wstręt do pracy i wszelkiego wysiłku – tak scharakteryzowano go w akcie apostazji (porzucenia zakonu). Jako środek zaradzający złu przełożeni wyznaczyli mu ośmiodniowe ścisłe rekolekcje. Po ich zakończeniu znalazł się w infirmerii dla oczyszczenia organizmu. Stamtąd po dwóch dniach uciekł do swojej celi, skąd 25 lutego 1812 r. w czasie pomiędzy modlitwami brewiarzowymi noną i nieszporami, przed południem (!), wyszedł samowolnie przez kościół z klasztoru i udał się do konwentu obserwantów (bernardynów) w Kalwarii Zebrzydowskiej. Były to lata, w których na takie przejście zdecydowało się ponad dwudziestu, najczęściej mających problemy z dyscypliną zakonną, reformatów; sporządzona 22 sierpnia 1813 r. lista zawiera 23 nazwiska… Dembowski jednak długo u bernardynów nie zagrzał miejsca. Uciekł od nich i powrócił do klasztoru krakowskiego, gdzie przyjęty został przez o. Krescencjana Kasprzyckiego, gwardiana, i w dniu 12 kwietnia 1812 r. odesłany do Wieliczki. Stamtąd, po kilku miesiącach, skierowano go na kontynuację studiów teologicznych do Lublina (1812 - 15). Widocznie z epizodu tego wyciągnął prawidłowe wnioski, skoro dopuszczono go tam do kolejnych święceń… Święceń kapłańskich udzielił mu 19 czerwca 1814 r. biskup lubelski Wojciech Skarszewski.
Do roku 1832 (31?) pozostawał w PROWINCJI MAŁOPOLSKIEJ. Tam był socjuszem i osobistym sekretarzem prowincjała (1818 - 19), o. Krescencjana Kasprzyckiego i dwukrotnie gwardianem: w Pińczowie (1822 - 23) oraz Kazimierzu Dolnym (1824 - 26). Poza tym w kilku klasztorach pełnił urząd wikarego i kaznodziei. Mieszkając w latach 1831 - 32 w Krakowie zdecydował się na przejście do PROWINCJI GALICYJSKIEJ. Jako kaznodzieja klasztoru zakliczyńskiego czas jakiś, w roku 1833, był administratorem parafii w Rożnowie; dojeżdżał także z posługą duszpasterską do Podola. Pełnił urząd gwardiana w Zakliczynie (1841 - 42) i Bieczu (1842 - 43); magistra nowicjatu w Wieliczce (1838 - 39, 1846 - 47 i 1849 - 52); także wikarego, kaznodziei i spowiednika w wymienionych klasztorach… W lipcu 1851 roku, jako komisarz generalny, przewodniczył kapitule prowincjalnej w Bieczu, podczas której wybrany został definitorem prowincji (1851 - 54). Zmarł 2 stycznia 1859 r. w Wieliczce.
